Bir iş başvurusunda başarılı olmak için ne gibi özelliklere sahip olmanız gerekir veya işverenler nelere dikkat eder hiç düşündünüz mü? Joel Spolsky’nin “The Best Software Writing I” kitabından ve benim deneyimlerimden derlediğim şu maddelere bir göz atın.

Sürekli öğrenme isteğiniz var mı? Yeni çıkan teknolojileri ne kadar takip ediyorsunuz? Yeni bir şeyler öğrenmek ve bilgilerinizi güncellemek için ne zaman bir araştırma yaptınız? Son 1 sene içinde ne gibi kurslara yada seminerlere katıldınız? Belli bir öğrenme planınız var mı? Bilişim Teknolojileri alanında ayakta kalabilmek için en önemli şey sanırım yeniliklere ve öğrenmeye açık olmak. Son aldığınız kitaplara, kurduğunuz programlara, gezdiğiniz web sitelerine bir göz atın. Blogunuzda yazdığınız yazılara bir bakın. Yeni bir şeyler var mı? Sürekli öğrenme isteği içinde olduğunuzu gösterecek bir kanıtınız var mı?

Neleri bilmediğinizi biliyor musunuz? Zayıf olduğunuz konuların bir listesini yapabilir misiniz? Bu zayıflıklardan konuşurken utanıp sıkılmamayı başarabiliyor musunuz? İnsanoğlu kendi zayıflıklarından bahsetmeyi pek sevmez. Ama işverene dürüstçe bunlardan bahsetmeniz ve bunları kapatmak için neler yapacağınızı sıralamanız size bir artı puan kazandırabilir.

Elini taşın altına koyabiliyor musun? Projenin veya ürünün başarılı olması için elinizden geleni yapacağınıza emin misiniz? Özveri isteyen bazı işleri söylenmeden yapabilir misiniz? Genelde BT sektöründe çalışmak demek, akşam saatlerini ve hafta sonlarını ziyan etmek anlamına gelir. Hani bu ecnebiler derya “work smarter not harder” çok çalışmaktan ziyade akıllı çalışmak. Bazı işleri otomatize ederek bunun önüne geçebilirsiniz. Buna rağmen halen daha özveri isteyen işler olacaktır. Otomatize edilemeyen işler, yada birisinin başında beklemesi gerekecek işler her zaman olacaktır. Hakikaten bu tür işler ortaya çıktığında elinizi taşın altına koymaktan çekinmeyin. Ama tabii harcadığınız zamanın ve emeğin karşılığını da alacağınızdan eminseniz.

Eğitim durumunuz nedir? Bir üniversiteden mi mezunsunuz yoksa alaylı olarak mı BT sektöründesiniz? Alaylı veya mektepli olmanın hiç bir farkı yok, önemli olan bildiğinizi ispatlamak ve eğitiminizle bunu ortaya koymak. Gittiğiniz kurslar veya okuduğunuz Bachelor Degree’nin önemi büyük. Üniversite okumadıysanız bunu iş deneyimleriniz ile ve gittiğiniz kurslar ile kapatmanız mümkün. Üniversite okuduysanız ve sektöre yeni atlayacaksanız analitik problem çözme ve araştırma geliştirme konularında iyisiniz demektir. Her iki durumda da firmaya yararlı olacağınızı belirtebilirsiniz.

Proje ekibi içinde nasıl çalışılır biliyor musunuz? Hiç Açık Kaynak bir projeye katıldınız mı? Birlikte çalışma, kod ortaklığı, Sourceforge, Subversion, CVS vs. gibi kavramlardan haberiniz var mı? Açık Kaynak projelere katılmak veya zaten başkasının yaptığı bir ürünü başka bir şekilde yapmak “boş iş” gibi gelebilir. Kaç tane açık kaynak blog uygulaması, kaç tane CRM vs uygulaması olduğu ortada. Tekerleği yeniden icat ediyor bile olsanız bunun size kazandıracağı deneyimler tartışılmaz. Hem bir ekip içinde nasıl çalışacağınızı öğreniyorsunuz hemde teknoloji ve kullandığınız araçlar hakkında yeni şeyler öğreniyorsunuz. Bu öğrendiklerinizi iş görüşmelerinde muhakkak belirtin.

İyi kod deyince aklınıza ne geliyor? Yazdığınız kodun iyi olabilmesi için ne tür özellikler gerekiyor? İyi kod yazabiliyor musunuz? Performans konusunu hiç düşündünüz mü? Kodlamadan önce testleri yazmak gibi bir şey daha önce duydunuz mu? Yazdığınız kodda bir standart var mı? FXCop gibi bir araçla kodunuzu kontrol ettiniz mi? Refactoring hiç yaptınız mı? İyi kod kişiden kişiye, firmadan firmaya değişir. Kimi zaman performans ön planda iken, kimi zaman sadece o işin yapılması önemlidir. Firmanın stadartlarını hızlı kavrayıp uygulayabilmek te size bir yarar sağlar. Değişikliklere hızlı ayak uydurabilmek bu açıdan önemlidir.

Boş zamanlarınızda TV seyretmek yerine kod yazmayı tercih ediyor musunuz? İşiniz aynı zamanda bir hobi olarak devam ediyor mu? Yaptığınız işten zevk almanız o işin kalitesini yükselten en önemli etkenlerden biri (bunu birde firma sahiplerine anlatabilsek). Hobiler genelde bir boş zaman uğraşıdır ve beyni dinlendirmek için yapılır. Ama boş zamanınızda bile kod yazmaya yöneliyorsanız bu sizin işinizi ne kadar sevdiğinizi gösterir. İşini bu kadar seven birisini çok fazla düşünmeden işe alırdım.

Belge yazmak ile aranız nasıl? Teknik açıdan yetersiz bir kişinin okuyunca anlayabileceği bir belge üretebilir misiniz? Kodladığınız modüllerin ne yaptığını genel olarak yazabilecek kabiliyetiniz var mı? Blog yazıyor musunuz? Tamam yazılım uzmanları belge yazmayı pek sevmez, hatta bu işi otomatize etmek için araçlarda var. Ama kodun içinde yeterli derecede yorum ve açıklama yoksa, o araçlarda pek bir işe yaramaz. Belge yazabilen bir yazılım uzmanını değerlendirmelerde öncelikli tutardım.

Analiz nasıl yapılır, UML nasıl kullanılır, müşteri ile nasıl konuşulur, müşteri istekleri nasıl belgelenir ve koda dönüştürülür hiç düşündünüz mü? Bu konularda deneyiminiz var mı? Bir ürünü ortaya çıkartabilmek için öncelikle müşterinin ne istediğini iyi kavramak gerekir. Yoksa ürün ortaya çıksa bile müşterinin istediği gibi bir şey olmaz. İnsan ilişkilerinde önemli olan dinlemeyi ve konuşmayı iyi yapabilmektir. Karşındaki kişinin psikolojisini, değer verdiği şeyleri, espri anlama kabiliyetini kısa zamanda kavrayıp “nabza göre şerbet” vermelisiniz. Anlaşıldığını anlayan müşterinin size olan güveni artar. (dönüp bu son cümleyi tekrar okuyoruz). Anlaşıldığını anlayan müşterinin size olan güveni artar.

Bu soruların tümüne evet cevabını vermeniz gerekli değil. Ben bir öngörüşmede bu konuları sorar ve kişinin ekibe neler katacağını, istediğimiz özelliklere uyup uymadığını bulmaya çalışırdım.