1. Telefon Görüşmeleri / Ön Görüşmeler

İnsan kaynakları bölümleri, genelde maliyetleri düşürmek ve zaman kazanmak ve söz konusu pozisyon için daha çok sayıda adayla birebir bağlantı kurup değerlendirme yapabilmek açısından telefonla görüşme veya ön görüşme yapma yoluna başvurabilirler.
Telefonda yapılan iş görüşmelerinde, tabii kıyafetine özen gösterme zorunluluğu olmadan, istediğiniz kadar kopya çekmek şansınız vardır. Ancak bir insanla yüzyüze görüşme olmadan kendisini ifade etmekte güçlük çekenler için bu tip görüşmeler dezavantaj olabilir. Bu durumda telefonla iş görüşmesinin saati biliniyorsa, en az on dakika önceden hazırlanmak, görüşmenin gidişatı açısından yararlı olabilir. Telefonla iş görüşmelerinde kendinizi başarılı bulduğunuz bir satış görüşmesini, daha önce yaptığınız bir görüşmeyi gözünüzde canlandırabilir, sizi başarılı kıldığına inandığınız noktaları hatırlayıp bunları görüşme süresince kullanabilirsiniz. Diğer yandan sürenizin sınırlı olduğunu unutmayıp, karşınızdaki kişinin ilgilendiği noktaya odaklanmanız, sorulan sorulara açık ve net cevaplar vermeniz de son derece önemli olacaktır.
Teknolojik imkanlardaki gelişmelere paralel olarak bu tür görüşmeler, telefon yerine Internet üzerinden görüntülü olarak yapılabilmekte, bu durumda yukarıda bahsedilen bazı sınırlama ve zorluklar kısmen de olsa ortadan kalkabilmektedir.

2. Değerlendirme Görüşmeleri

Genellikle işveren tarafından bir veya daha fazla yetkili ile adayın kapalı (en azından konuşulanların gizliliğinin korunabileceği) bir mekanda yapılır. Görüşmeler normalde 1 saate yakın olup zaman zaman 2-3 saate kadar genişleyebilir. Bu görüşmelerde ne tür soru ve görüşme teknikleri kullanılırsa kullanılsın, temelde amaç adayın geçmiş iş tecrübelerini, potansiyelini, iletişim becerilerini, kendini ifade etme tarzını, tutum ve davranışlarını, problem çözme yeteneklerini ve buna benzer diğer önemli özelliklerini anlamak ve söz belirli bir pozisyona uygunluğu açısından değerlendirmektir. Görüşmeler olumlu gittiğinde, şirketin konuyla ilgili farklı yetkilileri ile takibeden benzer görüşmeler olabilir. Burada aday açısından aynı konular tekrar tekrar konuşuluyor gibi gözükse de, şirket tarafında adayla ilgili izlenim ve değerlendirmeler giderek netleşecek ve her iki tarafın da bu süreç sayesinde uzun vadede daha doğru bir karara varması kolaylaşacaktır.

3. Tanışma Görüşmeleri

Bu tür görüşmeler temelde Değerlendirme Görüşmelerine benzemekle birlikte, amacı adayı belirli bir pozisyona uygun açısından değil, genel olarak tanımak ve ileride olabilecek bazı pozisyonlar açısından değerlendirmektir. Bu özelliğiyle bu tür görüşmeler adaylar açısından kendilerini ve birikimlerini ifade etmek için önemli bir fırsat yaratmakta, ancak diğer yandan şirketler açısından kısa vadede belirgin bir faydası olmadığı ve toplamda zaman aldığı için tercih edilmeyebilmektedir. Amaç belirli bir pozisyona uygunluğu değerlendirmek olmadığı için, bu tür görüşmelerde sorulan sorular da buna paralel olarak daha genel seviyede olmaktadır.

4. Çoklu Değerlendirme Merkezi

En fazla 12 adayın katılabildiği ve 4-5 saatlik bir sürede tamamlanan görüşme şeklidir. Diğer görüşmelerden farklı olarak bu görüşme şeklinde adaylar birebir değil, grup olarak görüşmelere katılırlar. Çoklu değerlendirme merkezlerinde adaylar, grup için davranışları, iletişim becerileri, problem çözme ve karar verme yetenekleri, zaman planlaması, sebep-sonuç ilişkilerini kurabilme, örnek vaka çözümleri gibi konularda değerlendirilirler.

5. Örnek Vakalar

Genelde üst yönetim, danışmanlık, pazarlama ve bankacılık pozisyonlarına yönelik olarak kullanılan bir görüşme çeşididir.Hızlı düşünme becerilerini ölçmek için sorulan “Türkiye’de kaç benzin istasyonu vardır?” ya da “Bir inek kaç kilodur?” gibi soruların yanı sıra, özellikle çeşitli örnek vakalar yardımı ile adayların analitik düşünme yetenekleri ölçülmeye çalışılır. Genellikle sorulan sorular arasında, “X firması yeni bir modeli piyasaya çıkaracak olsa nelere dikkat etmelidir?” veya çeşitli parametreleri verilen ve “Zor durumda olan bir aile şirketi nasıl kurturulur?” gibi vakalar yer alabilir.Tecrübeli insanların bile zorlanacağı bu tip mülakatlar özellikle yeni mezunlar için daha da zorlu olacaktır. Bu açıdan ders kitaplarının yanı sıra haftalık ve aylık iş dünyası dergilerini takip etmek, İnternette çeşitli araştırmalar yapmak ve iş dünyasıyla ilgili seminerlere katılmak genç mezunlara oldukça yararlı olacaktır.

6. Davranışsal Eğilimi Ölçen Mülakatlar

Yaratıcı ve abartılı CV yazma eğiliminin oldukça arttığı günümüzde, davranışsal eğilim görüşmeleri bir dizi “peki öyleyse kanıtla” sorusu içermektedir. Bunun arkasında yatan motivasyon, işverenlerin kendilerini sağlama alma isteğidir. Amaç çeşitli yeteneklerin kullanılmış olduğu örnek olaylardan yola çıkarak, kişinin gerçekten bu yeteneklere sahip olup olmadığını anlamaktır.Bu bakımdan CVlerinizi hazırlarken, en az iki tane örnek olay tanımlamadığınız sürece, “organizasyonel yeteneklerinizden” bahsetmemelisiniz. Yetenekleriniz konusunda yapacağınız her türlü yorum için OGAS analizi yapmanızı tavsiye ederiz.

O=Karşılaştığınız bir olay
G=Bu olayda üstlendiğiniz rol/görev
A=Gerçekleştirdiğiniz eylem
S=Elde ettiğiniz sonuçlar

Her üç iş görüşmesi tipi için de önemli olan nokta ön hazırlık ve çalışmadır. Bu konularda yapılan hatalar, “teşekkür ederiz ama şu anda teklif getiremiyoruz” şeklinde, arzu edilmeyen sonuçlar doğurabilir. Bu açıdan iş görüşmelerine hazırlanmak, en az üniversitedeki performansınız kadar gerekli ve önemlidir.